TRĄDZIK - NAJWIĘKSZA ZMORA

20.06.2023

Najczęściej spotykanym i najbardziej dokuczliwym problemem skórnym jest trądzik i jego powikłania w postaci przebarwień i blizn. Ten typ niedoskonałości kojarzy się głównie z wiekiem dojrzewania, ale należy pamiętać, że osoby dorosłe również się z nim zmagają. Najważniejsze jest zdiagnozowanie problemu – w tym celu najrozsądniej jest udać się do dermatologa, a następnie właściwie stosować zalecone leczenie i pielęgnację.

Wyróżniamy dwa główne typy trądziku – pospolity i różowaty. Charakterystycznymi objawami jest występowanie zaskórników otwartych, zaskórników zamkniętych, grudek, krost, guzków, pseudocyst i torbieli ropnych umiejscowionych w okolicach łojotokowych (twarz, plecy).

Trądzik pospolity, czyli inaczej acne vulgaris jest chorobą przewlekłą, a zarazem najczęstszą chorobą skóry – dotyczy 85% chłopców i 80% dziewcząt. Występującą najczęściej u osób młodych podczas okresu dojrzewania, ze względu na zmiany hormonalne może wystąpić również u kobiet w wieku pokwitania, ale przebiega wtedy w sposób łagodniejszy. Choroba związana jest z aparatem włosowo-łojowym. Towarzyszy jej łojotok, a charakterystycznymi objawami są zmiany ropne, zaskórniki otwarte i zamknięte oraz grudki, krosty, guzki występujące w okolicach łojotokowych. Tak więc trądzik nie jest zmorą jedynie okolic twarzy, ale również pleców czy klatki piersiowej. 

Ciężko jest wskazać jedną konkretną przyczynę wystąpienia trądziku. Najczęściej przyczyn jest wiele i zaliczane są do nich przede wszystkim kolejno: nadmierna produkcja łoju, zablokowanie aparatu włosowo-łojowego przez utworzony czop rogowy, nagromadzenie w przewodzie wyprowadzającym bakterii Propionibacterium acnes oraz reakcja zapalna i immunologiczna.

Tak jak w przypadku każdej choroby, tak i w przypadku trądziku istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne. Najczęściej rozmawiając z osobą zmagającą się z problemem trądziku pospolitego można dowiedzieć się, że problem też występował również u innych członków rodziny. 

Aby zrozumieć problem trądziku należy od podstaw zrozumieć istotę jego problemu. Za kontrolę wydzielania łoju odpowiedzialne są hormony, a dokładniej są to hormony androgenowe, które wydzielane są przez gonady nadnercza. Zwiększone wydzielanie łoju może być więc spowodowane nadmierną produkcją androgenów lub zwiększonej ich dostępności. Warto zwrócić uwagę na poziom hormonów w ostrym przebiegu trądziku – nadmiar androgenów może być bowiem objawem niektórych chorób. U kobiet, u których poziom androgenów jest zbyt wysoki będzie się obserwowało zaostrzone zmiany trądzikowe.

Najbardziej charakterystyczne zmiany występujące w trądziku pospolitym to:

- zaskórniki otwarte, które mają umiejscowiony po środku otwór, przez który wydostaje się substancja łojowo-rogowa. Na skórze widoczne są jako czarne punkty na skutek utleniania się keratyny i gromadzeniu melaniny, co składa się na ciemne zabarwienie.

- zaskórniki zamknięte to z kolei białe i drobne, powstają na skutek nagromadzenia korneocytów w okolicy ujścia gruczołów łojowych.

Jak już wiemy trądzik jest chorobą przewlekła, ale w okresie letnim możemy zaobserwować poprawę stanu cery. U większości kobiet w okresie przed menstruacją występuje z kolei zaostrzenie objawów. Można wyróżnić kilka odmian klinicznych trądziku:

- trądzik młodzieńczy (acne juvenilis) – nasilenie objawów obserwuje się szczególnie w okresie pokwitania, a po kilku latach najczęściej pojawia się samoistna poprawa.  

- trądzik ropowiczy (acne phlegmonosa) – wystepują ropne torbiele, gojenie następuje przez bliznowacenie (blizny są nierówne, wciągnięte).

- trądzik skupiony (acne conglobata) – obserwuje się go najczęściej u mężczyzn, obecne są głębokie nacieki i torbiele ropne, bardzo duże zaskórniki. Zmiany często zajmują okolice pachową, pachwinową i pośladki. Podczas gojenia tworzą się blizny.

- trądzik bliznowcowy (acne keloidea) – w obrębie wykwitów trądzikowych tworzą się bliznowce.

- trądzik z objawami ogólnymi i ciężkim przebiegiem (acne fulminans) – występuje u młodych mężczyzn, wykwitom towarzyszą: leukocytoza, wysokie OB, gorączka, bóle stawowe. W obrazie RTG można stwierdzić zmiany w stawie mostkowo-obojczykowym.